hoàng lê nhất thống chí

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Hoàng Lê nhất thống chí
皇黎一統志
Ấn phiên bản năm 2017 của NXB Trẻ Bạn đang xem: hoàng lê nhất thống chí
Thông tin tưởng sách
Tác giả	Ngô gia văn phái Xem chi tiết
Quốc gia	Đại Nam quốc
Ngày phân phát hành	1804
Liên kết	Hoàng Lê nhất thống chí bên trên Wikisource

Hoàng Lê nhất thống chí (chữ Hán: 皇黎一統志), hoặc An Nam nhất thống chí (chữ Hán: 安南一統志), hoặc Lê quý nước ngoài sử (chữ Hán: 黎季外史) là cuốn tè thuyết văn xuôi viết lách bằng văn bản Hán, trực thuộc cỗ Ngô gia văn phái tùng thư của những người sáng tác nằm trong dòng tộc Ngô Thì ở buôn bản Tả Thanh Oai, thị trấn Thanh Oai, TP Hà Nội.

Tác giả[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là một trong những cuốn tè thuyết lịch sử dân tộc viết lách theo dõi lối chương hồi, biên chép về việc thống nhất vương vãi triều mái ấm Lê vô thời gian Tây Sơn khử Trịnh trả lại Bắc Hà mang lại Vua Lê cho tới Lúc Nguyễn Ánh vượt mặt Tây Sơn, thống nhất toàn quốc. Đây là kiệt tác viết lách theo dõi thể chí - một lối văn biên chép sự vật, vụ việc, vì thế một trong những người sáng tác kế tiếp tục nhau viết lách, trong mỗi thời gian không giống nhau. Được sáng sủa tác trong tầm thời hạn lâu năm từ thời điểm cuối Triều Lê sang trọng đầu Triều Nguyễn (cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX). Toàn cỗ kiệt tác bao gồm sở hữu 17 hồi.

Bảy hồi trước tiên là phần chính biên vì thế Ngô Thì Chí viết lách, mươi hồi tiếp theo sau là phần tục biên, vô cơ sở hữu 7 hồi được nghĩ rằng Ngô Thì Du viết lách, còn 3 hồi ở đầu cuối viết lách sở hữu đặc điểm lẹo vá, lại sở hữu cả những vụ việc thời Tự Đức, tương truyền vì thế Ngô Thì Thuyết (có người gọi là Thiến), còn những mái ấm phân tích nghĩ rằng rất có thể của một người sáng tác vô danh khác^[1].

Văn bản[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện ni phiên bản gốc chữ Hán không hề, và cũng không được tự khắc in. Người tớ thuế tầm được toàn bộ 12 dị phiên bản Hoàng Lê nhất thống chí bằng văn bản Hán đều ở dạng viết lách tay:^[2]

• sáu phiên bản của Thư viện Viện Nghiên cứu giúp Hán Nôm, đem những ký hiệu

• A. 22/1- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Học Tống Công trứ, Trưng Phủ Công tục);
• A. 883 (in hình họa trong giấy tờ tây, title Lê quý nước ngoài sử. Sơn Nam Thành Oanh thị trấn Tả Thanh Oai Thiêm thư Ngô Thì Thuyến biên soạn, Long phi Kỷ Hợi niên (1899) hạ lục nguyệt thập ngũ nhật. Hàn lâm viện Thị độc sung Bắc kỳ Thống sứ phủ thực sự đệ ngũ hạng Lục sự Nguyễn Hữu Thường phụng lục);
• Vhv. 1542/1-2(tiêu đề An Nam nhất thống chí, phiên bản này nằm trong loại với phiên bản vì thế Nguyễn Hữu Thường chép); Vhv. 1296 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí); Vhv. 1534/- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí, sở hữu vết ấn của Hoàng Xuân Hãn);
• Vhv. 1534/b (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Chỉ sở hữu 8 hồi đầu, hồi loại 8 đang được chép dở), một phiên bản của Thư viện Quốc gia TP Hà Nội (tiêu đề An Nam nhất thống chí, chỉ mất 7 hồi đầu);

• bốn phiên bản của Thư viện Thương Hội châu Á Paris, đem những ký hiệu

• HM. 2224(7) (tiêu đề An phái mạnh nhất thống chí, chép kể từ sách Ngô gia văn phái. Tập 7. Quyển 19-20, phần Học Tống Công di thảo);
• HM. 2134 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Học Tống Công trứ, Trương Phủ Công tục: phiên bản này chép kể từ phiên bản A.22 của Viện Nghiên cứu giúp Hán Nôm);
• Ms. b.21 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Gia Long tam niên Giáp Tý (1804) quý tấp nập sóc, Lê Cảnh Hưng Quý Mùi khoa Tiến sĩ Tả Thanh Oai nhân Ngô Thì Nhậm chỉnh sửa (tiêu đề An Nam nhất thống chí, Thiêm thư binh chương Học Tốn Công di thảo; đó là sách của Fonds Demiéville).

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Tác phẩm được viết lách bên dưới dạng chương hồi, bao gồm 17 hồi^[3]. Tác phẩm hầu hết phản ánh cuộc giành chấp quyền lực tối cao trong những tập đoàn lớn phong loài kiến thời Lê mạt và trào lưu Tây Sơn.

Tác phẩm mô tả khoảng chừng rộng lớn 30 năm vào cuối thế kỷ 18, kể từ Lúc Trịnh Sâm đăng quang chúa (1767) đến thời điểm Nguyễn Ánh đăng quang vua (1802). Đây đó là quy trình thật nhiều dịch chuyển vô lịch sử dân tộc nước Việt Nam, cả tổ chức cơ cấu xã hội phong loài kiến với mọi hình hài ý thức, tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp... hầu hết bị hòn đảo lộn và lắc fake tận gốc^[1].

Các anh hùng chính[sửa | sửa mã nguồn]

Giá trị[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác văn xuôi trước tiên sở hữu quy tế bào rộng lớn của một cỗ sử ganh đua. Tác phẩm có mức giá trị cả về mặt mày văn học tập và sử học^[4].

Sử học[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là kiệt tác văn học tập sở hữu một trong những tình tiết hư đốn cấu, song người sáng tác là kẻ đương thời nên vẫn tế bào miêu tả khá sống động về những dịch chuyển vô xã hội phong loài kiến vào cuối thế kỷ 18. Những anh hùng nằm trong giai tầng bên trên của xã hội phong loài kiến không hề là những thần tượng linh nghiệm, cao quý nhưng mà là tồn tại của việc suy bại. Trong triều đình, vua ko rời khỏi vua, phủ liêu, chúa ko rời khỏi chúa. Vua Cảnh Hưng cam Chịu đựng sinh sống bạc nhược, Trịnh Tông phát triển thành con cái rối của đám kiêu binh; Lê Chiêu Thống bị quần chúng. # ghét bỏ vì như thế chào bán nước và quỵ luỵ trước tướng tá Tôn Sĩ Nghị mái ấm Thanh; hình hình họa giám quốc Lê Duy Cận được tế bào miêu tả là "bị thịt vào trong túi da"^[5].

Xem thêm: quốc triều hình luật là bộ luật được ban hành dưới triều đại nào

Ngoài triều, quan lại lại, tướng tá tá nhiều người giáo giở vô lương, không hề lưu giữ đạo vua tôi. Mai Doãn Khuê vừa phải bày kế tiếp mang lại kiêu binh hoàn thành lại cút tố giác, Nguyễn Cảnh Thước công khai minh bạch yêu sách chi phí mãi lộ và lột áo bào của vua Chiêu Thống bên trên đàng chạy trốn.

Hoàng Lê nhất thống chí còn phản ánh phần này cuộc sống thường ngày của quần chúng. # thời Lê mạt: cuộc sống thường ngày không tồn tại trật tự động, ko an toàn và đáng tin cậy, ko hòa bình trước nàn binh hỏa và nàn đói^[6].

Một phần rộng lớn nội dung kiệt tác phản ánh khá đậm đường nét về mái ấm Tây Sơn. Dù đứng bên trên lập ngôi trường cỗ vũ mái ấm Hậu Lê trái chiều, những người sáng tác để nhiều sự quý phái so với lực lượng Tây Sơn nhưng mà tiêu biểu vượt trội là Nguyễn Huệ. Ông được tế bào miêu tả là một trong những "anh hùng hào kiệt", "dũng mãnh và tài giỏi cầm quân"^[7]. Trận Ngọc Hồi-Đống Đa tiến công xua đuổi quân Thanh cũng rất được kiệt tác phản ánh khá cụ thể.

Văn học[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác tự động sự lịch sử dân tộc. Trên thực tiễn, kiệt tác ko không thay đổi ganh đua pháp truyền thống của phân mục như tế bào miêu tả nước ngoài hình anh hùng theo dõi lối đại diện, ước lệ, nhưng mà sở hữu những Đặc điểm được những mái ấm phân tích Review là đậm sắc thái của Việt Nam^[7].

Ngôn ngữ vô kiệt tác là ngôn từ động, đem phong thái lối trình bày dân lừa lọc nhiều hình tượng, nhiều khi sở hữu phô trương, phóng đại vui nhộn, không trở nên bó buộc theo dõi khuôn của Hán học tập, nên là nội dung sở hữu mức độ thú vị đặc trưng. Các mái ấm phân tích Review cực kỳ cao độ quý hiếm nghệ thuật và thẩm mỹ của đoạn hội thoại đằm thắm Nguyễn Hữu Chỉnh và người em rể^[7].

Thành công lớn số 1 của tè thuyết này là kiến tạo được những anh hùng nổi bật nhiều chủng loại, vừa phải bao quát vừa phải thâm thúy. Nhân vật lịch sử dân tộc sở hữu cuộc sống tâm tư phức tạp và số phận rõ ràng vô tổng hòa những quan hệ xã hội^[7].

Xem thêm: it is not always easy to

Dịch thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Sách đang được dịch và xuất phiên bản rất nhiều lần. Theo trình tự động thời hạn có: phiên bản dịch của Cát Thành 1912, Ngô Tất Tố 1942 (tái phiên bản 1958), phiên bản dịch của Nguyễn Đăng Tấn - Nguyễn Công Liên xuất phiên bản năm 1950 bên dưới title Hậu Lê thống chí, phiên bản dịch của Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch xuất phiên bản năm 1964, tái mét phiên bản vô năm 1970; 1984; 1987 và được mái ấm xuất phiên bản Giáo dục đào tạo xuất phiên bản tuy nhiên ở thể tinh lọc người sử dụng vô mái ấm ngôi trường. Tuy nhiên, những phiên bản dịch bên trên đều ko trung thành với chủ với nguyên vẹn tác, còn nếu không nói đến phiên bản dịch của tập thể nhóm Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch^[4][8].

Bản dịch của Ngô Tất Tố sở hữu điều văn trôi chảy được rất nhiều người hương thụ, tuy nhiên đơn giản phiên bản dịch bay, một trong những câu hoặc đoạn bị quăng quật hẳn ko dịch. Ngoài việc thêm thắt tách, thay thế sửa chữa văn kể từ, dịch fake còn bố cục tổng quan lại kiệt tác, phân tách kể từ 17 hồi trở thành 21 chương, thực hiện mang lại kiệt tác như thể một phiên bản phóng tác^[4].                            

Nhóm Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch vẫn dịch lại kiệt tác trong mỗi năm 1960 bên trên ý thức trung thành với chủ với nguyên vẹn tác. Bản dịch Hoàng Lê nhất thống chí được xuất phiên bản năm 1964, tiếp sau đó tái mét phiên bản phiên hai năm 1970, phiên 3 năm 1984 và phiên 4 năm 1987. Hiện bên trên phiên bản dịch này cũng chính là phiên bản dịch mang lại văn phiên bản nằm trong thương hiệu in vô sách giáo khoa Ngữ Văn 9 của lịch trình dạy dỗ trung học tập hạ tầng hiện tại hành.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái (1987), Hoàng Lê nhất thống chí, Nhà xuất phiên bản Văn học tập. Kiều Thu Hoạch, Nguyễn Đức Vân dịch; Kiều Thu Hoạch ra mắt.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]