nước ta có bao nhiêu dân tộc

Bài này nói đến những dân tộc bản địa sinh sinh sống bên trên bờ cõi VN. Nó tránh việc bị lầm lẫn với Người Việt.

Bạn đang xem: nước ta có bao nhiêu dân tộc

Một phần của loạt bài xích về
Văn hóa Việt Nam

Lịch sử

Tiền sử • Hồng Bàng • Bắc thuộc • Phong kiến • Pháp thuộc • Đương đại

Dân tộc

Kinh • Tày • Thái • Mường • Khơ Me • H'Mông

Ngôn ngữ

Việt • Tày • Mường • Khơ Me • H'Mông

Phong tục

Hôn nhân • Tang lễ • Thờ cúng tổ tiên

Thần thoại và văn hóa truyền thống dân gian

  • Thần thoại
  • Con Rồng con cháu Tiên • Thánh Gióng • Chử Đồng Tử • Mai An Tiêm

Ẩm thực

Miền Bắc • Miền Trung • Miền Nam

Lễ hội

Tết Cổ truyền • Giỗ Tổ Hùng Vương • Ngày Thống nhất • Quốc tế Lao động • Quốc khánh

Tôn giáo

Tín ngưỡng dân gian • Phật giáo (Hòa Hảo) • Kitô giáo (Công giáo • Tin Lành) • Cao Đài

Nghệ thuật

Văn học • Kiến trúc • Điện ảnh • Mỹ thuật • Sân khấu • Âm nhạc

Văn học

Âm nhạc và nghệ thuật và thẩm mỹ biểu diễn

  • Âm nhạc

Truyền thông

  • Truyền hình
  • Điện ảnh • Truyền thông
Thể thao

Di sản

Hoàng trở thành Thăng Long • Vịnh Hạ Long • Danh thắng Tràng An • Vườn vương quốc Phong Nha – Kẻ Bàng

Biểu tượng

  • Quốc kỳ
  • Quốc ca
  • Quốc huy
  •  Cổng vấn đề Việt Nam
  • x
  • t
  • s

Hiện ni VN sở hữu 54 dân tộc bản địa và 1 group "người nước ngoài", nêu vô Danh mục những dân tộc bản địa VN. Bản Danh mục những dân tộc bản địa VN này được Tổng viên Thống kê VN thể hiện vô Quyết tấp tểnh số 121-TCTK/PPCĐ ngày 02 mon 3 năm 1979,[1] và được Ủy ban Dân tộc và nhà nước VN thừa nhận.[2][3]

Nguồn gốc

Dân số những dân tộc bản địa VN hiện tại nay

Theo số liệu khảo sát số lượng dân sinh và nhà tại năm 2019, tổng số dân của VN vô thời khắc 0h ngày 01/4/2019 là 96.208.984 người, vô bại số lượng dân sinh phái mạnh là 47.881.061 người (chiếm 49,8%) và số lượng dân sinh nữ giới là 48.327.923 người (chiếm 50,2%). Với thành phẩm này, VN là vương quốc nhộn nhịp dân loại 15 bên trên trái đất.[4]

Phân tía dân theo đuổi Điều tra số lượng dân sinh 2019
Tổng số Thành thị Nông thôn
Chung Nam Nữ Chung Nam Nữ Chung Nam Nữ
96.208.984 47.881.061 48.327.923 33.122.548 16.268.095 16.854.453 63.086.436 31.612.966 31.473.470
100% 49.77% 50.23% 34.43% 16.91% 17.52% 65.57% 32.86% 32.71 %

54 dân tộc bản địa sinh sống bên trên khu đất VN phân tách theo đuổi ngôn từ thì sở hữu 8 group [note 1]. Dân tộc nhộn nhịp nhất là dân tộc bản địa Kinh, cướp 86,2% số lượng dân sinh. Các dân tộc bản địa thiểu số nhộn nhịp dân nhất: Tày, Thái (Chữ Thái Đen: ꪼꪕ), Mường, Khmer, Hoa, Nùng, H'Mông, Dao, Người Jrai (Gia Rai), Ê Đê, Ba Na, Chăm, Sán Dìu, Ra Glai... Đa số những dân tộc bản địa này sinh sống ở miền núi và vùng sâu sắc vùng xa xăm ở miền Bắc, Tây Nguyên, miền Trung và đồng vì như thế sông Cửu Long. Cuối nằm trong là những dân tộc bản địa Brâu, Ơ Đu và Rơ Măm chỉ mất bên trên 300 người.

Danh sách chi tiết

Số liệu số lượng dân sinh theo đuổi Kết ngược toàn cỗ Tổng khảo sát Dân số và Nhà ở Việt Nam năm 2019.[4] Số liệu năm trước, năm 2016 nhằm tìm hiểu thêm, không tồn tại cụ thể cho những dân tộc bản địa.

Các dân tộc bản địa theo đuổi Tổng khảo sát Dân số 2019[4]
Nhóm Dân tộc Dân số Tên gọi khác
Việt Nam Tổng 96.208.984 Thống kê số lượng dân sinh mon 12, 2020
1. Nhóm Việt - Mường
(ngữ hệ Nam Á)
(Vietic) [5]
Kinh 82.085.826 Việt
Chứt 7.513 Xá La Vàng, Chà Củi, Tắc Củi, Mày, Sách, Mã Liềng, Rục
Mường 1.452.095 Mol, Mual
Thổ 91.430 Kẹo, Mọn, Họ, Cuối, Đan Lai, Ly Hà, Tày Poọng
2. Nhóm Tày - Thái
(Tai–Kadai)
Bố Y 3.232 (Bouyei) Chủng Chá, Trung Gia, Pầu Y, Pủ Dí
Giáy 67.858 (Bouyei) Nhắng, Giắng, Sa Nhân, Pấu Thỉn, Chủng Chá, Pu Năm
Lào 17.532 Lào Bốc, Lào Nọi
Lự 6.757 Lừ, Duôn, Nhuồn
Nùng 1.083.298
Sán Chay 201.398 Mán, Cao Lan - Sán Chỉ, Hờn Quý khách hàng, Hờn Chùng, Sơn Tử
Tày 1.845.492 Thổ
Thái 1.820.950 Táy, những nhóm: Thái Trắng, Thái Đen, Thái Đỏ
3. Nhóm Kadai
(Kra)
Cờ Lao 4.003 (Gelao)
La Chí 15.126 (Lachi) Thổ Đen, Cù Tê, Xá, La Ti, Mán Chí
La Ha 10.157 Xá Khao, Xá Cha, Xá La Nga
Pu Péo 903 (Qabiao, Pubiao) Ka Bẻo, Pen Ti Lô Lô, La Quả, Mán
4. Nhóm Môn – Khmer

(ngữ hệ Nam Á)
(Austroasiatic

Xem thêm: biện pháp tu từ so sánh

non-Vietic)

Ba Na 286.910 (Bahnar) Bơ Nâm, Roh, Kon Kde, Gơlar, Kriem, Jơlơng, Rơ Ngao, Tơlô
Brâu 525 Brao
Bru - Vân Kiều 94.598 (Bru) Bru, Vân Kiều, Ma Coong, Khùa, Trì
Chơ Ro 29.520 Châu Ro, Dơ Ro
Co 40.442 (Cor) Trầu, Cùa, Col
Cơ Ho 200.800 (Koho)
Cơ Tu 74.173 (Katu) Ca Tu, Ca Tang, Cao, Hạ
Giẻ Triêng 63.322 Giang Rẫy, Brila, Cà Tang, Doãn
H'rê 149.460 (H're) Chăm Rê, Thạch Bích
Kháng 16.180 Xá Khao, Xá Đón, Xá Tú Lăng
Khmer 1.319.652 Khmer
Khơ Mú 90.612 (Khmu) Xá Cẩu, Pu Thênh, Tày Hạy, Việt Cang, Khá Klậu, Tênh
Mạ 50.322
Mảng 4.650 Mảng Ư, Xá Lá Vàng, Niễng O, Xa Mãng, Xá Cang Lai
M’Nông 127.334 (Mnong)
Ơ Đu 428 Tày Hạt
Rơ Măm 639
Tà Ôi 52.356 (Ta Oi, Tahoy) Tôi Ôi, Ta Hoi, Ta Ôih, Tà Uất, A tuất, Pa Cô
Xinh Mun 29.503 Puộc, Pụa, Xá.
Xơ Đăng 212.277 (Sedang) Kmrâng, H'Đang, Con Lan, Brila, Ca Dong, Tơ-dra
Xtiêng 100.752 (Stieng) Xa Điêng, Tà Mun
5. Nhóm H'Mông - Dao
(Hmong–Mien)
Dao 891.151 (Yao) Mán, Động, Trại, Dìu, Miến, Kiêm, Kìm Mùn
H’Mông 1.393.547 (Hmong) Mông, Mèo, Mẹo, Mán, Miêu Tộc
Pà Thẻn 8.248 Pà Hưng, Mán Pa Teng, Tống
6. Nhóm Nam Đảo
(Malayo-Polynesia)
Chăm 178.948 Chiêm Thành, Chăm Pa, Hời, Chàm
Chu Ru 23.242 Chơ Ru, Kru
Ê Đê 398.671 (Rhade) Ra đê
Gia Rai 513.930 (Jarai)
Ra Glai 146.613 (Roglai) Ra Glay, O Rang, Glai, Rô Glai, Radlai
7. Nhóm Hán
(Sinitic)
Hoa 749.466 (Overseas Chinese) Tiều, Hán
Ngái 1.649 (Hakka Chinese) Sán Ngái
Sán Dìu 183.004 Trại, Trại Đát, Sán Rợ, Mán quần cộc, Mán váy xẻ
8. Nhóm Tạng-Miến
(Tibet-Burma)
Cống 2.729 (Phunoi)
Hà Nhì 25.539 (Hani) U Ní, Xá U Ní, Hà Nhì Già
La Hủ 12.113 (Lahu)
Lô Lô 4.827 (Yi) Mùn Di, Ô Man, Lu Lọc Màn, Di, Qua La, La La, Ma Di
Phù Lá 12.471 Phú Lá (Xá Phó)
Si La 909 Cú Đề Xừ[6][7]
Người nước ngoài 3.553
Không xác định 349

Một số dân tộc bản địa rất có thể sở hữu một hoặc nhiều tên thường gọi, vô số bại rất có thể trùng nhau:

  • Dân tộc Mán rất có thể là: Sán Chay, Dao, H’Mông, Pu Péo, Sán Dìu (Mán quần cộc, Mán váy xẻ)
  • Dân tộc Xá là tên thường gọi công cộng cho những dân tộc bản địa thiểu số bên trên Tây Bắc trừ người Thái và người Mường
  • Dân tộc Brila rất có thể là: Giẻ Triêng, Xơ Đăng.
  • Dân tộc Thổ rất có thể chỉ dân tộc bản địa Tày.

Các dân tộc bản địa không được xác lập rõ

Đây là những dân tộc bản địa được nhắc tới vô hoạt động và sinh hoạt xã hội, song lại không được nêu vô list 54 dân tộc bên trên VN.

Các dân tộc bản địa Tây Nguyên

Người Xơ Đăng bao gồm nhiều group sở hữu ngôn từ không giống nhau như Hà Lăng, Mơ Nơm, Tơ Đ'rá, Xơ Đăng, Ca Dong... hiện tại gộp công cộng với tên thường gọi Xơ Đăng. Người Rơ Ngao hiện tại gộp công cộng với dân tộc bản địa Bahnar. Tương tự động, những group như Giẻ, Triêng, Lave, Bh'noong (chiếm nhiều số), hiện tại gộp công cộng với tên thường gọi Giẻ-Triêng. Người Cơ Ho bao gồm nhiều group không giống nhau như Srê, Chil, Lạt, Nộp, Dòn...

Người Pa Kô

Người Pa Kô là tên gọi một xã hội thiểu số sở hữu vùng trú ngụ truyền thống lâu đời là Trung VN và Nam Lào. Theo nghĩa vô giờ Tà Ôi thì "Pa" là phía, "Kô" là núi, tức là người mặt mày núi [8]. Tại VN người Pa Kô hầu hết sinh sống ở những thị trấn Hướng Hóa, Đakrông tỉnh Quảng Trị, và A Lưới tỉnh Thừa Thiên Huế [9]. Theo Ethnologue[10] giờ Pa Kô là 1 trong ngôn từ riêng không liên quan gì đến nhau tuy rằng cũng có thể có mối quan hệ sát với những người Tà Ôi, và bên trên Lào thì người Pa Kô và Tà Ôi là nhị dân tộc bản địa riêng không liên quan gì đến nhau [11].

Tuy nhiên xã hội Pa Kô không được xem như là một dân tộc bản địa riêng rẽ tuy nhiên đang rất được xếp vô dân tộc Tà ÔiDanh mục những dân tộc bản địa Việt Nam.

Người Nguồn

Người Nguồn là tên thường gọi xã hội người bao gồm 35.000 nhân khẩu, sinh sống ở thị trấn Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, VN. Hiện vẫn còn đó chưa tồn tại sự thống nhất về sự việc người Nguồn sở hữu cần là 1 trong sắc tộc riêng rẽ hay là không. Tại Hội thảo khoa học tập xác lập dân tộc bản địa Nguồn tổ chức triển khai ngày 19 mon 10 năm 2004 bên trên Đồng Hới, Quảng Bình, sở hữu chủ ý kiến nghị xếp người Nguồn vô dân tộc bản địa Mường, Thổ hoặc Chứt, và cũng có thể có chủ ý tách người Nguồn trở thành một dân tộc bản địa thiểu số riêng rẽ.[12]. Tiếng Nguồn hiện tại được Glottolog xếp là 1 trong ngôn từ riêng rẽ [13].

Người Arem

Người Arem là tộc người hiện tại sở hữu 42 hộ với 183 người, sinh sống ở vùng vườn vương quốc Phong Nha - Kẻ Bàng, hiện tại được xếp là người Chứt. Năm 1992 bọn họ được quân biên chống phân phát hiện tại trong những hố đá và trả về sinh sống với xã hội, hiện tại ở xã Tân Trạch, Thầy Trạch, tỉnh Quảng Bình [14]. Họ phát biểu giờ Arem tuy nhiên cũng phát biểu được giờ của những tộc láng giềng: bắt gặp người Khùa bọn họ phát biểu giờ Khùa, bắt gặp người Ma Coong bọn họ sử dụng giờ Ma Coong nhằm tiếp xúc [15].

Người Đan Lai

Người Đan Lai sở hữu số lượng dân sinh khoảng chừng rộng lớn 3.000 người, sinh sống hầu hết ở vùng núi bên trên những bạn dạng Co Phạt, Khe Khặng, xã Môn Sơn thị trấn Con Cuông tỉnh Nghệ An.

Người Đan Lai được xem như là sở hữu xuất xứ kể từ người Kinh, trước đó ở làng Đan Nhiệm ném lên núi sinh sống bởi những xung đột vô xã hội. Hiện bên trên bọn họ được xếp vô dân tộc bản địa Thổ.

Người Tà Mun

Người Tà Mun là xã hội cỡ 3.000 người, với sát 2.000 người sinh sống ở Tây Ninh và bên trên 1.000 đứa ở Bình Phước.Sở VHTTDL Tây Ninh vẫn công ty trì một vấn đề khoa học tập là "Nghiên cứu giúp, xác lập bộ phận dân tộc bản địa của những người Tà Mun bên trên Tây Ninh", vô này đã xác lập là khoảng chừng trong thời hạn 1945 - 1954 group người Tà Mun cư trú ở sóc 5, xã Tân Hiệp, thị trấn Bình Long (nay là thị trấn Hớn Quản, Bình Phước) vẫn di trú cho tới Tây Ninh. Người Tà Mun theo đuổi chính sách kiểu hệ. Theo người già nua thuật lại thì giấy tờ ghi nhận sắc tộc trước bại hiện tại còn hội tụ lại, vẫn thừa nhận "sắc dân Tà Mun" là "đồng bào Thượng miền Nam". Sau năm 1975, vô CMND của những người Tà Mun vẫn được ghi là dân tộc bản địa Tà Mun. Đến Khi lập hạng mục bộ phận dân tộc bản địa VN thì người Tà Mun không thể vị thế riêng rẽ tuy nhiên xếp vô group dân tộc bản địa "được xem như là sở hữu mối quan hệ thân mật và gần gũi về văn hóa truyền thống, ngôn từ bên trên địa phận là kẻ Xtiêng và Khmer". Tuy nhiên bà trái đất Tà Mun luôn luôn xác minh bản thân là kẻ Tà Mun và ko tương quan gì cho tới người Xtiêng, Khmer, hoặc Chơ Ro [16][17][18].

Người Thủy

Người Thủy là dân tộc bản địa sinh sinh sống hầu hết bên trên Tỉnh Quý Châu, Trung Quốc, và được thừa nhận là 1 trong vô 56 dân tộc bản địa bên trên CHND Trung Hoa. Người Thủy phát biểu giờ Thủy, là 1 trong ngôn từ nằm trong Ngữ hệ Tai-Kadai. Tại VN sở hữu 26 hộ với 104 khẩu người Thủy sinh sống bên trên xã Hồng Quang, thị trấn Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, song bọn họ ko được thừa nhận đầu tiên là 1 trong dân tộc bản địa thiểu số.[19]

Những năm trước đó trên đây những sách vở và giấy tờ cá thể như Chứng minh quần chúng vẫn ghi mục "Dân tộc" là "Thủy" (bản CMND năm 2006). Tuy nhiên "bắt đầu từ thời điểm năm năm 2016 công an tỉnh Tuyên Quang ngừng cung cấp minh chứng quần chúng mang đến tộc người Thủy" và việc này tạo ra phiền hà mang đến hoạt động và sinh hoạt của mình.[20]

Người Xạ Phang

Người Xạ Phang hoặc Hạ Phương là 1 trong xã hội dân tộc bản địa sở hữu số lượng dân sinh rộng lớn 2.000 người, di trú kể từ Trung Quốc vô đầu những năm 60 thế kỷ đôi mươi. Họ sở hữu nằm trong xuất xứ với dân tộc bản địa Hoa và dùng giờ Hoa là ngôn từ chủ yếu, song phục trang, tập dượt tục khởi sắc như thể với những người H'Mông và người Lô Lô. Họ sinh sinh sống rải rác rến ở những xã, thị trấn biên thuỳ Nậm Pồ, Mường Chà, Mường Nhé, Tủa Chùa của tỉnh Điện Biên.[21][22]

Người Pú Nả

Người Pú Nả còn mang tên gọi khác ví như Củi Chu, Pố Y, Sa Quý Châu... sinh sinh sống ở xã San Thàng, thị xã Lai Châu.

Người Pú Nả hiện tại được xếp vô dân tộc bản địa Giáy, và sở hữu văn hóa truyền thống như thể người Giáy ở Tỉnh Lào Cai tuy nhiên phát biểu giờ Pú Nả tuy nhiên người Giáy ko nghe được. Họ sở hữu xuất xứ kể từ tỉnh Quý Châu (Trung Quốc) di trú về VN từ thời điểm cách đây kể từ 150 - 200 năm.[23]

Người Ngái, Đản, Hoa Nùng

Người Ngái hiện tại được xếp là 1 trong dân tộc bản địa sống tại VN, song những dân tộc bản địa được xếp vô người Ngái tồn bên trên thật nhiều khác lạ về xuất xứ, ngôn từ.

Tiếng phát biểu của những người Ngái là giờ Ngái, một ngôn từ nằm trong ngữ hệ H'Mông-Miền. Tuy nhiên, nhiều xã hội sở hữu xuất xứ kể từ người Khách Gia, người Nùng, người Hoa (như người Hoa Nùng bên trên Đồng Nai) cũng rất được xếp vô group dân tộc bản địa Ngái.

Ngoài đi ra còn tồn tại thiểu số người Đản Gia là 1 trong dân tộc bản địa sinh sống bên trên sông nước bên trên miền Nam Trung Quốc, bên trên VN bọn họ cũng rất được xếp vô dân tộc bản địa Ngái. [1]

Người En

Người En phát biểu giờ Nùng Vẻn hoặc hay còn gọi là giờ En bao gồm 200 người sống tại thôn Cả Tiểng, xã Nội Thôn, thị trấn Hà Quảng, Cao phẳng. Năm 1998, giờ Nùng Vẻn được những mái ấm phân tích vẫn xác lập giờ En là 1 trong ngôn từ nằm trong group Thầy Ương, ko cần group Tày-Nùng.

Người Mơ Piu

Tiếng Mơ Piu là 1 trong ngôn từ H'mông không được phân loại được phát biểu ở làng mạc Nậm Tu Thượng, xã Nậm Xé, mạn tây thị trấn Văn Bàn thờ, tỉnh Tỉnh Lào Cai. Nó được ghi nhận phen thứ nhất vô năm 2009 vì như thế một group những mái ấm ngôn từ học tập Pháp, giờ Mơ Piu vô cùng khác lạ đối với những ngôn từ H'Mông phụ cận ở VN.

Người Thu Lao

Người Thu Lao sinh sinh sống ở thị trấn Mường Khương, tỉnh Tỉnh Lào Cai, hiện tại được xếp vô dân tộc bản địa Tày. Người Thu Lao phát biểu giờ Thu Lao nằm trong ngữ chi Tráng Đại và sở hữu bạn dạng sắc văn hóa truyền thống riêng rẽ. Cư dân Thu lao bịa chân cho tới mảnh đất nền Tỉnh Lào Cai kể từ thế kỷ 17 – 18. Nơi thứ nhất bọn họ trú ngụ là xã Tả Gia Khâu, thị trấn Mường Khương. Sau bại, bởi thiếu thốn mối cung cấp nước và khu đất canh tác, bọn họ trả dần dần thanh lịch địa phận xã Thảo Chư Phìn và Bản Mộ thị trấn Si Ma Cai và xã Mường Khương, xã Thanh Bình của thị trấn Mường Khương và tấp tểnh cư cho tới thời nay.

Người Pa Dí

Người Pa Dí sinh sinh sống hầu hết ở Mường Khương tỉnh Tỉnh Lào Cai với số lượng dân sinh khoảng chừng 2.000 người. Hiện được xem như là dân tộc bản địa Thầy Y.

Phân tía lãnh thổ

Người Việt/Kinh là dân tộc bản địa phần đông, sinh sinh sống bên trên từng những vùng bờ cõi tuy nhiên hầu hết ở vùng đồng vì như thế, những hải hòn đảo và bên trên những khu vực khu đô thị.

Hầu không còn những group dân tộc bản địa thiểu số (trừ người Hoa, người Khmer, người Chăm) sống tại những vùng trung du và miền núi. Trong số đó những dân tộc bản địa nằm trong group Hán-Tạng (trừ người Hoa), Tai-Kadai và Hmong-Dao phân bổ hầu hết ở Miền Bắc. Nhóm Nam Đảo chỉ sinh sinh sống ở Nam Trung Sở, Tây Nguyên và Nam Sở. Riêng group Nam Á phân bổ trải nhiều năm bên trên toàn cỗ bờ cõi VN.

  • Các group dân tộc bản địa phát biểu những ngôn từ với mọi ngữ chi phía Bắc của ngữ hệ Nam Á, bao gồm ngữ chi Khơ Mú (Khơ Mú, Ơ Đu, Xinh Mun), ngữ chi Palaung (Kháng), và ngữ chi Mảng (Mảng), sinh sinh sống hầu hết ở những tỉnh Tây Bắc (Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và Yên Bái) và vùng vô cùng Tây Nghệ An. Trong số đó group Khơ Mú luôn luôn sinh sinh sống về phía Tây của group Việt-Mường, trong lúc 2 group còn sót lại thì sinh sinh sống ở phía Bắc group Việt-Mường. Cả tía group đều sinh sống xen kẹt với những group người Thái, Hmong, Dao...và nhiều sắc tộc không giống.
  • Các dân tộc bản địa phát biểu ngôn từ nằm trong ngữ chi Việt-Mường của ngữ hệ Nam Á như Mường, Thổ và Chứt sinh sống bên trên vùng trung du và miền núi những tỉnh kể từ Phú Thọ cho tới Bắc Quảng Bình. Trong số đó người Mường hầu hết sinh sinh sống bên trên những vùng gò núi phía Tây đồng vì như thế sông Hồng và sông Mã, triệu tập nhộn nhịp nhất ở Hòa Bình và Thanh Hóa, người Thổ sinh sinh sống hầu hết ở phía Nam Thanh Hóa và miền Tây Nghệ An, người Chứt trú ngụ hầu hết bên trên điểm phía Bắc Quảng Bình và một vài ba xã phía Tây Nam TP Hà Tĩnh.
  • Các dân tộc bản địa phát biểu những ngôn từ nằm trong ngữ chi Katu của ngữ hệ Nam Á như Bru-Vân Kiều, Cơ Tu, Tà Ôi sống tại vùng miền núi những tỉnh Trung Trung Sở kể từ Quảng Bình cho đến Quảng Nam, ở về phía Nam địa phận trú ngụ của group Việt-Mường.
  • Còn những dân tộc bản địa phát biểu những ngôn từ nằm trong ngữ chi Bahnar của ngữ hệ Nam Á thì sống tại Tây Nguyên và vùng miền núi, trung du những tỉnh Nam Trung Sở và Đông Nam Sở, về phía Nam của group Katu. Địa bàn sinh sinh sống của những dân tộc bản địa nằm trong group này đôi lúc xen kẹt với những dân tộc bản địa nằm trong group Nam Đảo.
  • Nhánh vô cùng Nam của ngữ hệ Nam Á bên trên VN là kẻ Khmer sinh sinh sống ở Nam Sở, ở về phía Tây Nam của group Bahnar.
  • Các group phát biểu ngôn từ Nam Đảo sinh sinh sống triệu tập bên trên những tỉnh Nam Trung Sở và Tây Nguyên, riêng rẽ một phần tử người Chăm Islam sống tại Nam Sở. Các dân tộc bản địa Nam Đảo được cho rằng vẫn di trú cho tới VN vào tầm thế kỷ II TCN[24]. Trong những dân tộc bản địa này, người Chăm sinh sinh sống ở đồng vì như thế ven bờ biển miền Trung, những dân tộc bản địa không giống sinh sống rải rác rến dọc từ mặt hàng Trường Sơn.
  • Người Thái tấp tểnh cư ở bờ cần sông Hồng (Sơn La, Lai Châu, Điện Biên), người Tày sinh sống ở bờ ngược sông Hồng (Cao phẳng, Bắc Kạn, Thái Nguyên), người Nùng sinh sống ở Tỉnh Lạng Sơn, Cao phẳng.

Các group dân tộc bản địa thiểu số không giống không tồn tại những bờ cõi riêng rẽ biệt; nhiều group sinh sống hòa trộn cùng nhau. Một số group dân tộc bản địa này vẫn di trú cho tới miền Bắc và Bắc Trung cỗ VN trong những thời hạn không giống nhau: người Thái cho tới VN trong tầm kể từ thế kỷ VII cho tới thế kỷ XIII; người Hà Nhì, Lô Lô cho tới vô thế kỷ X; người Dao vô thế kỷ XI; những dân tộc bản địa H'Mông, Cao Lan, Sán Chỉ, và Giáy di trú cho tới VN kể từ khoảng chừng 300 năm trước đó.

Hiện ni bởi hệ ngược của những làn sóng di trú mới nhất, nhiều người Kinh vẫn lên sống tại những tỉnh miền núi, vô bại những tỉnh Tây Nguyên vẫn sở hữu phần đông dân sinh sống là kẻ Kinh. đa phần dân tộc bản địa thiểu số sống tại những tỉnh phía Bắc như Tày, Nùng, Mường, Hmông... cũng di trú với con số rộng lớn vô những tỉnh Tây Nguyên, Đông Nam Sở và Nam Trung Sở.

Chế phỏng gia đình

Ngoài ngôn từ và văn hóa truyền thống, những dân tộc bản địa ở VN còn được phân loại dựa vào quy mô mái ấm gia đình. Có 3 group chính sách mái ấm gia đình chủ yếu ở VN là :

  • Phụ hệ: Con lấy theo đuổi bọn họ tía và sẽ là thuộc sở hữu mái ấm gia đình mặt mày phía tía. Vợ ông xã sau khoản thời gian cưới thì về sinh sống mặt mày mái ấm ông xã và người phu nhân trở nên 1 member của mái ấm gia đình ông xã. Người nam nhi là công ty của mái ấm gia đình và sở hữu toàn quyền đưa ra quyết định trong những yếu tố cần thiết. Tài sản quá tiếp được nhằm lại cho những đàn ông và đàn ông trưởng được ưu tiên.
  • Mẫu hệ: Con lấy theo đuổi bọn họ u và sẽ là thuộc sở hữu mái ấm gia đình mặt mày phía u. Vợ ông xã sau khoản thời gian cưới thì về sinh sống mặt mày mái ấm phu nhân và người ông xã trở nên 1 member của mái ấm gia đình phu nhân. Người phụ nữ giới là công ty của mái ấm gia đình, tuy nhiên quyền đưa ra quyết định những yếu tố cần thiết rất có thể vẫn tùy theo người ông xã hoặc những bọn họ mặt hàng phái mạnh mặt mày dòng tộc u. Tài sản quá tiếp được nhằm lại cho những phụ nữ.
  • Không phân biệt tử hệ (đôi Khi được hiểu là Song hệ tuy nhiên quy tấp tểnh về những thuật ngữ bên trên vô giờ Việt vẫn không được thống nhất): Không sở hữu bọn họ hoặc sở hữu phương pháp tính bọn họ không giống với 2 cơ hội bên trên, con cháu sẽ là thuộc sở hữu cả loại mặt mày u lộn mặt mày tía. Vợ ông xã tự động đưa ra quyết định sinh sống mặt mày phía phu nhân hoặc phía ông xã hoặc sinh sống riêng rẽ tùy từng tính thuận tiện và ĐK kinh tế tài chính. Quyền đưa ra quyết định những yếu tố của mái ấm gia đình tùy theo cả phu nhân lộn ông xã. Tài sản quá tiếp được dành riêng cho tất cả đàn ông lộn phụ nữ hoặc sở hữu những quy tắc quá tiếp riêng rẽ.[25]

Trong xã hội những dân tộc bản địa ở Việt Nam:[26]

  • Các dân tộc bản địa với mọi group Hán-Tạng, Tày-Thái, Kadai và Hmông-Dao đều theo đuổi chính sách Phụ hệ.
  • Ngoại trừ xã hội Chăm Islam ở Nam Sở theo đuổi chính sách phụ hệ bởi chịu đựng tác động vì như thế Hồi giáo chủ yếu thống, những dân tộc bản địa nằm trong group Nam Đảo (gồm cả những group Chăm theo đuổi Bà La Môn và Bàni) đều theo đuổi chính sách Mẫu hệ.
  • Riêng group Nam Á sở hữu sự khác lạ rộng lớn trong những ngữ chi.
    • Các group với mọi ngữ chi ở phía Bắc như Kháng, Mảng, Khmuic (Khơ Mú, Ơ Đu, Xinh Mun), Việt-Mường và Katuic (Bru-Vân Kiều, Cơ Tu, Tà Ôi) sở hữu truyền thống lâu đời theo đuổi chính sách Phụ hệ khá nhiều năm. Một vài ba dân tộc bản địa nằm trong ngữ chi Bahnar tuy nhiên sinh sinh sống ở Đông Nam Sở như Mạ, Xtiêng đã và đang trả thanh lịch Phụ hệ.
    • Các group nằm trong ngữ chi Bahnar ở Nam Tây Nguyên như Mnông, K'ho theo đuổi chính sách Mẫu hệ như các group Nam Đảo láng giềng.
    • Người Khmer, Chơ ro và những dân tộc bản địa nằm trong ngữ chi Bahnar ở Bắc Tây Nguyên sở hữu truyền thống lâu đời theo đuổi chính sách Không phân biệt tử hệ.

Hiện ni nhiều đường nét của chính sách Không phân biệt tử hệ cũng dần dần phổ cập ở người Kinh và một trong những dân tộc bản địa thiểu số không giống bởi hệ ngược của những trào lưu tuyên truyền và hoạt động yêu cầu quyền Bình đẳng giới. Các quy tấp tểnh của pháp lý về quá tiếp cũng rất được biên soạn bên trên hạ tầng ko phân biệt nam nữ trong những con cái.

Biến động

Do quy trình di trú và đồng hóa ra mắt liên tiếp vô lịch sử hào hùng, đa số những dân tộc bản địa VN đều ko thuần chủng. Trong một dự án công trình phân tích thành phẩm phân tách DNA bên trên NST Y của phái mạnh nằm trong 2 group dân tộc bản địa Kinh VN và Chăm mang đến thấy :[27]

Xem thêm: ví dụ từ chỉ sự vật lớp 2

  • Khoảng 40% phái mạnh Kinh và Chăm thuộc sở hữu group O2a-M95, là group Haplogroup đặc thù mang đến ngữ hệ Nam Á, vô bại loại con cái O2a1-OM88 cướp tỷ trọng cao (30%) ở người Kinh tuy nhiên chỉ chiếm khoảng 8.5% ở group Chăm.
  • 6.58% phái mạnh Kinh và 5.08% phái mạnh Chăm thuộc sở hữu group haplogroup O1a-M119, là group đặc thù của ngữ hệ Nam Đảo và Tai-Kradai, tuy rằng rằng giờ Chăm nằm trong ngữ hệ Nam Đảo. Vấn đề này cho là lúc đầu phần đông tổ tiên người Chăm dùng những ngôn từ Nam Á tiếp sau đó mới nhất trả dần dần thanh lịch dùng giờ Chăm Nam Đảo bởi quy trình đồng hóa ngôn từ.
  • Happlogroup O3-M134 của ngữ hệ Hán-Tạng cướp 9.2% phái mạnh Kinh tuy nhiên chỉ chiếm khoảng 1.7% phái mạnh Chăm.
  • Do quan hệ thương nghiệp nhiều năm thân ái bấm Độ và Chămpa và hệ ngược của thời Pháp nằm trong, 13.6% phái mạnh Chăm và 1% phái mạnh Kinh đem haplogroup R-M17 của ngữ hệ Ấn-Âu.
  • Các haplogroup với mọi group bên phía ngoài Nam Á, Hán-Tạng, Nam Đảo, Tai-Kadai như :
    • O3-M17 - đặc thù mang đến ngữ hệ Hmong-Mien tuy nhiên cũng có thể có tỉ lệ thành phần cao vô nhánh Môn-Khmer của ngữ hệ Nam Á.
    • O3-M200* - vốn liếng cướp tỷ trọng cao trong những group thổ dân Negrito ở Phillipines.
    • C-M126 - được nhìn thấy với tỷ trọng cao ở người Mông Cổ, thổ dân châu Mỹ và châu Úc tuy nhiên cũng rất được nhìn thấy với tỉ lệ thành phần đáng chú ý ở điểm Khu vực Đông Nam Á.
    • K-P131* - nhìn thấy với tỷ trọng rộng lớn với nút nhiều chủng loại cao ở thổ dân Úc.
    • N-231 - cướp tỷ trọng cao ở group ngôn từ Ural cũng rất được nhìn thấy với tỷ trọng đáng chú ý trong những kiểu NST Y của phái mạnh Kinh và Chăm đã cho chúng ta biết tranh ảnh DT vô nhiều chủng loại của lịch sử hào hùng di trú và tạo hình những dân tộc bản địa bên trên VN.

Xem thêm

  • Danh mục những dân tộc bản địa Việt Nam
  • Danh sách dân tộc bản địa VN theo đuổi số dân
  • Nghi lễ những dân tộc bản địa Việt Nam
  • Kênh truyền hình giờ dân tộc bản địa – VTV5

Chỉ dẫn

  1. ^ Không được sử dụng kể từ "Mọi" nhằm chỉ những dân tộc

Tham khảo

  1. ^ Danh mục những dân tộc bản địa VN. Tổng viên Thống kê, 2010. Truy cập 01/04/2017.
  2. ^ Cộng đồng 54 dân tộc bản địa VN Lưu trữ 2018-10-03 bên trên Wayback Machine. Cổng tin tức năng lượng điện tử nhà nước VN, năm 2016. Truy cập 01/04/2017.
  3. ^ Ủy ban Dân tộc VN reviews Cộng đồng những dân tộc bản địa VN, năm 2016.
  4. ^ a b c Công tía thành phẩm Tổng khảo sát số lượng dân sinh 2019. Trung tâm Tư liệu và Dịch Vụ Thương Mại Thống kê, Tổng viên Thống kê, 11/07/2019. Truy cập 05/09/2019.
  5. ^ The Vietic Branch. Mon-Khmer Languages Project. Truy cập 22/11/2016.
  6. ^ Theo Non nước VN, Vũ Thế Bình, Sách chỉ dẫn phượt, Nhà xuất bạn dạng Lao động- Xã hội, 2012
  7. ^ Theo 500 câu Hỏi – Đáp lịch sử hào hùng - Văn hóa VN, Hà Nguyễn – Phùng Nguyên, Nhà xuất bạn dạng Thông tấn, 2011
  8. ^ Hành trình của tộc người "bên bại núi". Vov4, 28/4/2014. Truy cập 10/10/2015.
  9. ^ Bước đầu lần hiểu đường nét lạ mắt về văn hóa truyền thống của những người Bru-Vân Kiều và Pa Kô ở Quảng Trị[liên kết hỏng]. quangtritv, 17/12/2015. Truy cập 10/10/2016.
  10. ^ Pacoh at Ethnologue. 18th ed., năm ngoái. Truy cập 15/10/2015.
  11. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Pacoh". Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  12. ^ Đi lần người Nguồn: Cần sớm tấp tểnh danh, Thanh Niên Online
  13. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, eds. (2016). "Nguon". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. Truy cập 11/11/2015.
  14. ^ Người Arem vẫn sở hữu bạn dạng mới nhất. tuoitre, 24/11/2003. Truy cập 11/11/2015.
  15. ^ "Kho báu" bí mật của những người Arem. danviet, 18/06/2010. Truy cập 11/11/2015.
  16. ^ Giải mã tộc người Tà Mun. Thanhnien Online, 08/01/2017. Truy cập 08/01/2017.
  17. ^ Người Tà Mun được xem là dân tộc bản địa loại 55?. Nguoiduatin, 27/12/2012. Truy cập 08/01/2017.
  18. ^ Bản sắc văn hoá của tộc người Tà Mun ở Tây Ninh. Tây Ninh Online, 30/07/2015. Truy cập 08/01/2017.
  19. ^ Cuộc sinh sống bí ẩn của cục tộc 92 đứa ở VN
  20. ^ Dân tộc 100 người trước nguy cơ tiềm ẩn bị 'xóa sổ': Bức tâm thư gửi Thủ tướng tá. infonet, 20/07/2020. Truy cập 20/07/2020.
  21. ^ Nguồn gốc của những người Xạ Phang. Vov4, 20/2/2017.
  22. ^ Tết của dân tộc bản địa Xạ Phang tỉnh Điện Biên. Cổng tin tức năng lượng điện tử tỉnh Điện Biên, 2/1/2017.
  23. ^ Lễ cưới truyền thống lâu đời của những người Pú Nả. Cổng tin tức năng lượng điện tử tỉnh Lai Châu, 24/05/2016.
  24. ^ Mai Lý Quảng, tr. 91
  25. ^ Phan Hữu Dật (3 mon 6 năm 2013). “LẠI BÀN VỀ CHẾ ĐỘ SONG HỆ Tại CÁC DÂN TỘC NƯỚC TA”.
  26. ^ Lý Tùng Hiếu (7 mon 7 năm 2009). “NAM QUYỀN TRONG CHẾ ĐỘ MẪU HỆ Tại VIỆT NAM”. Trung tâm Văn chất hóa học, Lý luận và Ứng dụng. Bản gốc tàng trữ ngày 4 mon một năm 2017. Truy cập ngày 3 mon một năm 2017.
  27. ^ Perspective on the Austronesian Diffusion in Mainland Southeast Asia[liên kết hỏng]. Jun-Dong He, Min-Sheng Peng, Huy Ho Quang, Khoa Pham Dang, An Vu Trieu, Shi-Fang Wu, Jie-Qiong Jin, Robert W. Murphy, Yong-Gang Yao, Ya-Ping Zhang (2012). Truy cập 11/11/2016.
  • Nguyễn Đình Khoa, Nhân chủng học tập Đông Nam Á, Nhà xuất bạn dạng ĐH và THCN, 1983
  • Phạm Đức Dương, Văn chất hóa học đại cương và hạ tầng VHVN, Nhà xuất bạn dạng KHXH 1996
  • Trần Ngọc Thêm, Tìm về bạn dạng sắc VHVN, Nhà xuất bạn dạng Thành phố Sài Gòn 2001
  • Hà Văn Thùy "Lời cáo công cộng mang đến thuyết Aurousseau về xuất xứ người Việt" [2] Lưu trữ 2009-02-07 bên trên Wayback Machine
  • Công tía thành phẩm sơ cỗ Tổng khảo sát số lượng dân sinh và nhà tại 2009 [3]

Liên kết ngoài

  • Tổng viên Thống kê, Biểu 6: Dân số phân tách theo đuổi trở thành thị/nông thôn, nam nữ, group tuổi hạc và dân tộc bản địa, 1/4/2009
  • Các dân tộc bản địa VN bên trên bách khoa toàn thư văn hóa truyền thống Việt Nam
  • Các dân tộc bản địa VN bên trên trang mạng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
  • Các dân tộc bản địa VN bên trên trang mạng của Ủy ban Dân tộc Việt Nam
  • Đường dịch rời của những người chi phí sử Lưu trữ 2008-04-14 bên trên Wayback Machine theo đuổi Map of early human migration patterns Lưu trữ 2008-10-03 bên trên Wayback Machine
  • Các dân tộc bản địa thiểu số, tư liệu của UNDP
  • Đường dịch rời của những người chi phí sử theo đuổi Stephen Oppenheimer
  • Bản vật dụng phân bổ dân tộc bản địa ở Việt Nam
  • Bức giành giật văn hóa truyền thống những dân tộc bản địa VN Lưu trữ 2007-10-05 bên trên Wayback Machine